Omgeving / Inundatiewerken
Zoals het geval was rondom vrijwel de hele Stelling van Amsterdam, diende ook in het voorgebied van het Fort bij Edam in geval van oorlogsdreiging een brede strook grond onder water te worden gezet. Voor dit deel van de Stelling gaat het om de Zeevangpolder, grenzend aan de toenmalige (zoute) Zuiderzee.
Nederlandse waterlinies. (Bron: Stichting Liniebreed Ondernemen)
Vereisten
Een inundatie moest uit militair-strategisch oogpunt aan diverse eisen voldoen zoals:
- Het waterpeil moest hoog genoeg zijn om als barrière te fungeren voor vijandelijke manschappen en materieel,
- Het waterpeil moest laag genoeg zijn om niet bevaarbaar te zijn,
- De inundatie moest in korte tijd gerealiseerd kunnen worden en ook nadien beheersbaar blijven,
- De inundatievoorzieningen moesten verdedigbaar zijn en dus binnen het schootsveld van het fort liggen, en
- Bij voorkeur moest zoet water gebruikt worden, maar in noodgevallen brak of zout water.
Rond 1900 zijn ook in het gebied rond het Fort bij Edam verschillende inundatievoorzieningen aangebracht. Nieuwe waterinlaten, maar ook aanpassingen van bestaande sluizen en dammen. Deze zijn nu eenmaal van origine bedoeld voor het drooghouden van polders, en niet voor het onderwater zetten.
Zeevangpolder
De Pompsluis in Edam verbindt de Zeevangpolder met het boezemwater van de Purmerringvaart. De Pompsluis werd voorzien van een speciale inundatieconstructie. Ook de Zeesluis in de buitenhaven van Edam, waarmee de Purmerringvaart in verbinding staat, werd voor dat doel aangepast om de Pompsluis zo nodig te voorzien van extra (zee)water.
Aan de noordkant van de Zeevangpolder werd iets soortgelijks gedaan met de sluis in Oosthuizen. Voor noodgevallen werd een nieuwe (zee)waterinlaat geconstrueerd in Schardam aan de Zuiderzeekust ten noordoosten van de Zeevangpolder.
Het water in de Zeevangpolder kon op peil worden gehouden, en uiteindelijk weer worden leeggepompt met onder andere het stoomgemaal de IJzeren Man dat vrijwel pal naast het Fort bij Edam aan de Zuiderzeedijk heeft gestaan. De IJzeren Man is gesloopt in 1917 en vervangen door een elektrisch gemaal in Middelie, vlakbij het nooit voltooide Fort bij Kwadijk.
De Zeevangpolder is tijdens de Tweede Wereldoorlog tweemaal onderwater gezet.
Griezelfort
Voor Kinderen van 4 tot 12 jaar.
Toegang € 5,- p.p.
(Parkeren bij de haven)
