Omgeving / Algemeen
Ligging
Het Fort bij Edam vormt de noordoostelijke sluitpost van de Stelling van Amsterdam en ligt aan de kust van de toenmalige Zuiderzee (nu Markermeer) op ongeveer twintig kilometer ten noorden van Amsterdam.
Maquette van het fort.
Fortterrein
Het fortterrein is min of meer ruitvormig en heeft een omvang van bijna negen hectare waarvan twee ha fortgracht die de scheiding vormt tussen het binnen- en het buitenfortterrein.
Het binnenfortterrein is een eiland dat vrijwel geheel in beslag wordt genomen door het T-vormige fortgebouw. De noordzijde van het fortgebouw is afgeschermd door een glooiend zandlichaam, de frontwal. De bovenzijde van het fort heeft een zanddekking.
Fortgebouw
De toegangen tot het fortgebouw zijn gesitueerd aan de zuidkant (de zogenaamde keel van het fort).
Fortgracht met keelzijde fort.
Het interieur van het fortgebouw is grofweg te verdelen in enerzijds de kamers, de keuken en sanitaire en andere verblijven ten behoeve van de 255 officieren en manschappen, en anderzijds de ruimtes bestemd voor het “echte “ werk: kanonnen, mitrailleurs, munitieopslag en –transport, observatie, etcetera.
Op het omringende buitenfortterrein staan de fortwachterswoning, de bergloods en de kokerschietbaan.
Beschermd monument
Het Fort bij Edam is een provinciaal monument en maakt deel uit van de Stelling van Amsterdam die vermeld staat op de Lijst van Werelderfgoed van UNESCO.
Het fortterrein is tevens een beschermd natuurgebied en eigendom van Staatsbosbeheer. Het terrein kent een zeer bijzondere vegetatie en is een favoriete broed- en leefplek voor vele soorten vissen, vogels en landdieren.